فرجام بدِ نافرمانی از فرامین الهی
نوشته رحیم الله سیرت
قرآن کریم داستان کسانی را بیان میکند که هنگامی نافرمانی از دستور خداوند، به سرنوشت بدی دچار شده اند که در تاریخ اسلام بعنوان الگوی عبرت گیری از آنها به ثبت رسیده است. کیفر دنیوی ستم به خود: بی مبالاتی به انجام تکالیف شرعی فرد را در زمره ظالمان قرار می‌دهد، زیرا تجاوز از حدود الهی ستم به شمار می‌رود: «تِلک حُدودُ اللّهِ فَلا تَعتَدوها و مَن یتَعَدَّ حُدودَ اللّهِ فَاُولـئِک هُمُ الظّــلِمون» “بقره:۲۲۹” و نیز طوریکه قرآن نمونه ی از سرکشی بنی اسرائیل را در آیت ذیل به تصویر کشیده و نتایج عملکردشان را اینگونه بیان می دارد: (ولقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت فقلنا لهم کونوا قردة خاسئين) “بقره:٦٥” ترجمه: و شما میدانید “حال” کسانی را که از شما “ازحدود شرعی” تجاوز کردند در باره”حکمی که متعلق به” روز شنبه” بود که در آن روز، ماهی صید نکنند” پس ما به آنان” از جهت مسخ کردن به حکم قهری تکوینی خود” گفتیم که شما بوزینه خوار شده باشید” آنان به هیأت بوزینه ها مسخ شدند”.
دقیق این واقعه در زمان حضرت داود عليه السلام بوقوع پیوست، روز شنبه برای بنی اسرائیل بی نهایت محترم و برای عبادت مقرر بود، و صید ماهی در آن روز ممنوع شده بود و چون آنها در کنار ساحل دریا زندگی می کردند و به صید ماهی بسیار علاقمند بودند این حکم الهی را نپذیرفتند و اقدام به صید ماهی نمودند، بدین جهت از جانب خدا عذابی بصورت مسخ بر ایشان نازل شد و پس از ۳روز همه مردند.
سرانجام خداوند متجاوزین را از رحمت خود به دور داشت و آنان را خوار و پست نمود، بگونه های که مردم از همنشینی ایشان گریزان شدند و آنان را همچون بوزینگان از اجتماع انسانی خود طرد کردند. خیانت به خدا و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) تکالیف شرعی امانت الهی در دست بشرند: «اِنّا عَرَضنَا الاَمانَةَ عَلَی السَّمـوتِ… وحَمَلَهَا الاِنسـنُ» “احزاب:۷۲” از این رو متعهد نبودن به این تکالیف و بی اعتنایی به آنها نوعی خیانت در امانت به شمار می رود.
کيفر اخروي لعن و عذاب الهی:
پیامد دیگری فروگذاردن تکالیف شرعی، لعن الهی و عذاب اخروی است: «والَّذینَ ینقُضونَ عَهدَ اللّهِ مِن بَعدِ میثـقِهِ و یقطَعونَ ما اَمَرَ اللّهُ بِهِ اَن یوصَلَ…(بقره:۲۷). “اُولـئِک لَهُمُ اللَّعنَةُ و لَهُم سوءُ الدّار». مراد از «عَهدَ الله» در این آیه اوامر و نواهی الهی است، چنان که مراد از «ما اَمَرَ اللّهُ» را صله رحم دانسته‌اند که تکلیفی شرعی است. با اشاره به بی اعتنایی بنی اسرائیل به برخی از تکالیف، آنان را بدین سبب، افزون بر خواری در دنیا، شایسته شدیدترین عذاب‌ها می‌داند: “فَما جَزاءُ مَن یفعَلُ ذلِک مِنکم اِلاّ خِزیٌ فِی الحَیوةِ الدُّنیا و یومَ القِیـمَةِ یرَدُّونَ اِلی اَشَدِّ العَذابِ…” آغاز پروسیجر اعمال انسانی متصل با مرگ: و هر وقت انسان عملي انجام ميدهد فورا در عالم برزخ منعکس شده وسپس مخفي مي ماند، وآثاري بر وجود آن پديد مي آيد. سپس اين اعمال در روز محشر ظاهر مي شوند.
بنابراين مراتب وجودي هر عمل سه مرحله است: 1- صدور 2- ظهور مثالي 3- ظهور حقيقي. براي واضح شدن مطلب به مثال آتي توجه فرمايد: مراحل رشد و نموی يک دانه را در نظر بگيريد، از زمان کاشت تا برداشت، سه مرحله دارد: ۱- افشاندن بذر ۲- روييدن وبيرون آمدن از زمين ۳- تکامل وميوه دادن.
هر شخص عاقل ميداند که رشد و به بار نشستن يک درخت مرحله ابتدايي نيست بلکه نوع درخت و ميوه بستگي دارد به مرحله پيشين يعني بذر افشاني، کسي که جو کاشته نبايد انتظار گندم داشته باشد. پس اعمال انساني همين طور است، عمل در دنيا مانند بذر افشاني است و ظاهر شدن برخي مانند رشد و تکامل درخت است. و ظهور آثار آخرت مانند به بار نشستن و ميوه دادن است وکسي که عمل بد انجام داده است نبايد انتظار پاداش وآثار نيکو داشته باشد، زيرا دنيا کشتگاه آخرت است.
از مکافات عمل غافل مشو- گندم ز گندم برويد و جو ز جو!
بين يک دانه جو و نبات آن، مناسبت ظاهري وجود ندارد. (البته مناسبت معنوي براي صاحب نظران قابل درک است) و به گفته کارشناسان نباتات اعتماد ميکنيم. شايد مناسبت بين اعمال وجزاي آخرت را نيز درک نکیم، لذا در اين مورد بايد به کار شناسان فن يعني انبياء و جانشينان آنها اعتماد کنیم.
تجسم اعمال نیک و بد دنيوي انسان در آخرت:
قرآن کريم ميفرمايد: «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ َو من يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا ُيَرَه» “زلزله:۷-۸” (پس هرکس به اندازه ذره اي کار نيک کرده باشد (پاداش) آن را خواهد ديد و هر کس به اندازه ذره اي کاربد کرده باشد (کيفر) آن را خواهد ديد).
کیفر مانعان زکات:
«وَلاَ يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَّهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» (و کساني که در آنچه خداوند از فضل خويش به آنان داده است، بخل ميورزند، نبايد اين بخل را برخود خير بپندارند، بلکه آن برايشان شر است. به زودي در روز قيامت آنچه در آن بخل ورزيده اند مانند طوق در گردنشان افکنده ميشود).
نتیجه سرقت:
حضرت ابوهريره(رض) روايت ميکند که شخصي يک غلام به نام مدعم به رسول الله اهدا نمود. مدعم در حاليکه کالايي را حمل ميکرد ناگهان تير خورد وفوت کرد وقاتل شناسايي نشد، مردم گفتند جنت بر او مبارک باد. رسول الله (ص)فرمودند: هرگز چنين نگوييد؛ سوگند به ذاتي که جانم در دست اوست، آن پتويي که در روز خيبر، قبل از تقسيم غنايم برداشته بود به آتش تبديل شده و شعله اش او را در بر خواهد گرفت. پس از شنيدن اين سخن، شخصي يک يا دو عدد بند کفش آورد، رسول الله (ص) فرمودند که حالا دير شده است اين بندها آتش پاره جهنم هستند. (و آیا که چه شود سرنوشت غارت گران اموال کامازبست و اراضی مغصوبه ملت مظلوم مسلمان اففانستان).