مکثی بر نشانه‏ های بهره ‏برداری از رمضان

نویسنده: اسعد فتحی

برگردان: عبدالرحمن عزام

بدون شک، ماه مبارک رمضان ماه خیر و رحمت، و ماه برکت و مغفرت است. در این ماه قرآن فروفرستاده شده و صفحات تاریخ اسلامی با فتوحات در هم آمیخته و سطرهای آن با پیروزی ها زرین شده است.

در این ماه، الله متعال بندگان خویش را از آتش جهنم می رهاند؛ لذا فرومایه و بدبخت کسی است که این ماه بزرگ و پر میمنت را در یابد؛ اما گناهی از او بخشوده نشود.

شیاطین و اهریمنان درین ماه به بند کشیده می شوند و جان‏ها و روان‎‏ها آرام می شوند و جهت کسب رضایت و مغفرت الله متعال به سوی عبادت اوتعالی گرایش می یابند؛ لذا بر مسلمان لازم است از بهره‏ های خوب این نسیم که سالیانه فقط یک ‏بار بر امت مان می دمد، بهره‏ برداری نماید چون اطرافیان و افراد تحت تکفل و تربیت، به طبیعت حال خویش جهت طلب رحمت و مغفرت الله متعال درین ماه به سوی خداوند متعال روی می آورند.

از همین‏جا، بر دعوتگر ضرور به نظر می رسد که از این فرصتِ ناب، بهره‏ ی نیک بگیرد تا نهال ایمان را در دل ‏های همنشینان و اطرافیان خویش، بنشاند.

اینک به پاره ای از نشانه‏ها، اشاره خواهیم نمود تا باشد ایشان را مفید افتد:

• آمادگی به رمضان: مشغولیت به این ماه فرخنده قبل از فرارسیدنش از بهترین بهره ‏مندی‏های آن است؛ البته به اندازه ای که بر افراد سخت گرفته نشود تا آنگاه که رمضان آمد، احساس ثقالت نموده و آن را باری بر دوش بپندارد طوری که در آستانه‏ ی فرارسی اش زانو زده و از ادامه‏ ی مسیر باز ماند، نه به هدفی رسیده و نه هم راهی طی نموده باشد.
• استقبال و پذیرایی از رمضان: استقبال و پذیرایی از این ماه میمون، از بهترین و برترین آمادگی ‏ها برای آن است. از موارد مطلوب درین باب این است که فضای رمضان باید همچون ایام دیگر نباشد و با زیب و زینتی درخور، دل ‏ها بدان گرایش یابد و همت‏ ها به سوی این ماه، برانگیخته شوند.
• تمرکز بر اعمال مفید و نافع، و به تأجیل گذاشتنِ آنچه ممکن است در بعد از رمضان نیز به دست آید، گماردنِ افراد زیر دست و تحت تربیه بجای تلاوت قرآن کریم به مطالعه و خواندنِ کتاب‏ها و دنبال نمودن اخبار و مشغولیت به شبکه‏های اجتماعی طوری که بر ایشان گران و سنگین تمام شود، از نیکو اندیشی نیست؛ زیرا این عمل از پرداختن به تلاوت قرآن‏کریم – در حالی‏که رمضان ماه قرآن است- باز می ‏دارد. همچنین از زمره ی‏ این موارد می توان از گردش ‏های شبانه که موجب فوت نماز تراویح شود یا زیاده روی در شب بیداری تا جایی ‏که باعث فوت شدن نماز صبح شود؛ نام برد.
• مسابقات و رقابت ‏های مفید: راه اندازی مسابقات دارای روحیه‏ ی رقابتی- ایمانی بین افراد، در امور عبادی مانند محافظت بر ادای نماز به جماعت خصوصا نماز صبح، ادای نماز تهجد در آخر شب خاصتا اینکه اکثر خانواده‏ ها هنگام سحر بیدار می شوند، و همچنین ختم نمودن قرآن کریم، مفید و مطلوب است. اما درین‏جا ضرور به نظر می رسد که به این موضوع اشاره شود که این موارد وسیله اند و خداوند متعال از بندگان خویش اتقان در عمل را خواستار است نه زیادی و فزونی آن را. خداوند متعال می‏فرماید: «لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً/ تا شما را بيازمايد كدام‏تان كارتان بهتر و نيكوتر خواهد بود». [ملک:2] درین آیه احسن (نیکوتر) بیان می‏دارد، نه بیشتر؛ گر چه جمع این دو، کاری ارزنده خواهد بود.
• رمضان ماه صدقه و بخشش و ماه احساس همدردی با فقرا و جستجو و وارسی نیازِ نیازمندان است؛ تا جایی‏که پاداش صدقه درین ماه به چندین برابر می ‏رسد. و بسیاری از ثروتمندان بدین جهت درین ماه زکات مال خویش را بیرون می ‏نمایند تا برای فقرا اعطا نمایند. و بر ما است که ما نیز چنین باشیم و از فقرا دلجویی نموده به ایشان در امور زندگی شان کمک کنیم. بر هر کس لازم است که با توجیه دیگران، آن ها را بران دارد تا در خلال این ماه صدقات خویش را به فقرا تقدیم دارند. و چه خوب که این بخشش از مصارف شان باشد، و در صورت ممکن افراد ثروتمند و سرمایه دار صندوق خیریه ای ایجاد نمایند تا صدقات را دران جمع نموده و برای فقرا و مساکین اهدا نمایند.
• از برتری‏های تربیتی این ماه این است که افراد با مؤسسه های خیریه ‏ی فعال در زمینه ‏ی کمک رسانی و اعطای صدقات به مستحقین شان در منطقه، همکاری نمایند. و این از شأن تربیت افراد بر دوستی و احساس همدردی و همکاری با دیگران است تا دل ها را نرم و چشم ها را اشک آلود نموده و نسبت به دیگران شفقت داشته باشند و این برای هر مسلمان مطلوب است.
• پیوند خویشاوندی: دید و بازدید اقوام و اقارب را برخود لازم گیرد تا در خلال ماه مبارک رمضان از ایشان دیدن نموده و از خود برای دیگران الگوی نیکی درین زمینه به نمایش بگذارد.
• از نکته های دقیق در امر تربیت این است که افراد توجیه شوند تا در امور خانه با خانواده‏ی خویش همکاری نمایند. همه می دانیم که رمضان برای خواهران و مادران در خانه چقدر سخت است. شایسته نیست مرد همواره در مسجد بسر برد و هنگام غذا خوردن به خانه تشریف برده غذا را صرف نماید سپس دوباره راهی مسجد شود و زن در طول روز از صبح تا شام به کار مشغول باشد بدون اینکه فرصتی برای عبادت بیابد.
• با توصیه دیگران را بران دارد تا به سوی دنبال نمودن برنامه های مبتذل تلویزیونی کشیده نشوند و هر کدام تلاش نمایند به اندازه ‏ی توان و در صورت امکان برای خانواده‏ ی خویش برنامه های مفید تربیتی ترتیب دهند و در غیر آن، حد اقل خودش در دیدن برنامه‏های نامناسب باایشان همراهی ننماید.
• بهره وری وافر و استفاده‏ی بهینه از دهه ‏ی اخیر رمضان: این فرصت استثنایی بوده و بدیلی دیگر ندارد؛ این ده روز خلاصه‏ ی تمام ماه رمضان است که در آن اجر و پاداش چند برابر می شود و نیکی‏ها افزایش می یابد. بر مسلمانان لازم است تا از این فرصت غفلت ننموده و افراد زیر دست خویش را نیز نگذارند که با سستی از کنار این بهره‏ ی بزرگ بدون استفاده بگذرند.

و در پایان؛ از بهترین عملکردها درین ماه این است که افراد را داعیانه و دعوتگرانه توجیه کنیم؛ زیرا در رمضان تعداد نمازگزاران افزایش می یابد. خوبست که دعوتگر با افراد زیادی آشنایی و معرفت حاصل نموده و این ارتباط خویش را تا بعد از رمضان ادامه دهد. و این از بزرگترین بهره‏ های این ماه بزرگ است.

بمنه و کرمه…