مساجد ونقش آن در بیداری امت اسلامی
منورشاه جامی
مساجد در نزد مسلمانان دارای جایگاه ویژه ایست که در آن به عبادت پروردگار خویش میپردازند مسلمانان صدر اسلام نسبت به مسلمانان امروزی اهمیت بیشتری به مساجد قائل بودند و مساجد در زندگی شان محور اساسی بشمار میرفت و همه ترقی شان را مدیون مساجد میدانستند.پیامبر«صلی الله علیه وسلم»هنگامی که به مدینه منوره داخل شدند اولین اقدام شان تاسیس مسجد نبوی بود وعملا در ساختن آن شرکت کردند وصحابه «رضی الله عنهم» نیز در ساختن آن سهم فعال داشتند.
در مسجد نبوی اعمالی انجام میشد که زمینه ساز ترقی مسلمانان و رسیدن پیام اسلام به جهانیان بود واگر امروزه همان اعمال در مساجد ما نیز انجام شود به شکوه وعزت قبلی خواهیم رسید و در گسترش اسلام نقش خود را اداء خواهیم نمود واز جملۀ مواردیکه میتوان به آن اشاره نمود!
- درمساجد نماز جماعت بر پا میشود: مهمترین هدف ساختن مساجد بر پایی نماز جماعت در آن است که مسلمانان پنج بار در شبانه روز در مساجد جمع شوند وبا پروردگار خویش به راز ونیاز بپردازند در صف جماعت اتحاد و برابری است پیر و جوان غنی و فقیر سیاه و سفید عالم وغیر عالم در کنار یکدیگر ایستاده میشوند وهمگی پشت سر یک امام واتحاد در عمل نماز میخوانند باهم رکوع میکنند باهم سجده میکنند با هم سلام میدهند و تأثیرات این نماز باید در زندگی مسلمانان سایه افکند و در جامعۀ اسلامی نباید تبعیض وجود داشته باشد ودر جامعه اسلامی باید اتحاد و برادری مساوات و برابری و پیروی از یک امام وجود داشته باشد.
- در مساجد کار دعوت باید جریان داشته باشد: در مساجد درس دعوت،امر به معروف،نهی از منکر،تعلیم وتعلم باید صورت گیرد دعوت وظیفۀ تمام پیامبران الهی بوده است و هر کس که خود را پیرو پیامبر«صلی الله علیه وسلم» میداند باید این وظیفه را به عهده بگیرد, الله متعال میفرماید (قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (۱) بگو این راه من است با بصیرت من و پیروانم به سوی الله دعوت میکنم والله منزه است ومن از مشرکان نیستم.) پس دعوت بر هر کس که امت رسول الله «صلی الله علیه وسلم» است واجب میباشد؛ ووقتی که به سیرت پیامبر«صلی الله علیه وسلم» نگاه میکنیم میبینیم که پیک های دعوی و دعوتگران از صحابه«رضی الله عنهم» در مساجد تربیت میافتند و به دستور پیامبر«صلی الله علیه وسلم» به اطراف جهان برای نشر اسلام حرکت میکردند.
- در مساجد باید تعاون وهمکاری وجود داشته باشد: در مساجد پیامبر«صلی الله علیه وسلم» هرکس که داخل میشد به آن اهانت نمیشد و شفقت و مهربانی صورت میگرفت با سند صحیح از انس «رضی الله عنه» روایت شده است که یک اعرابی در مسجد ادرار نمود صحابه «رضی الله عنهم» به طرف او حرکت کردند در همان لحظه پیامبر«صلی الله علیه وسلم» مانع اقدام آنان شدند و فرمودند او را بگذارید و بر جای ادرار او آب بپاشید (۲) ودیگر روایاتی نیز وجود دارد کسانی که حتی قصد ترور پیامبر«صلی الله علیه وسلم» را داشتند و در مساجد به حضور پیامبر«صلی الله علیه وسلم» آورده شدند و مورد عفو پیامبر«صلی الله علیه وسلم» قرار گرفته و آزاد شدند و اخلاق پیامبر«صلی الله علیه وسلم» آنان را واداشت تا در حضور پیامبر«صلی الله علیه وسلم» آمده و ایمان بیاورند. هرکس در مساجد وارد میشد همرایش بر خورد نیک صورت میگرفت به فقراء کمک میشد و به مسافرین طعام و احتیاجات شان مهیا میگردید؛
- مسجد پیامبر«صلی الله علیه وسلم» محکمه بود تا مجرمین به جزای شان برسند و میدان تمرینات نظامی بود برای مجاهدین و تعلیم گاه عمومی بود برای همۀ مسلمانان چه مرد وچه زن پیر وجوان فقیر و ثروتمند سیاه و سفید و….
با تأسف امروزه دشمنان اسلام میکوشند تا مساجد را بعنوان مراکز ترور و وحشت معرفی کنند و مسلمانان را از تربیت گاه شان دور و متنفر سازند ومسلمانان را در عقب ماندگی فروتر برند واز جهل شان استفاده نموده بر منابع طبیعی شان دست یابند ودر کشور های که اسلام در حال رشد است توطئه میکنند تا از گسترش اسلام جلوگیری کنند و برای رسیدن به هدف خویش به تخریب مساجد اقدام میکنند.
باید گفت که ما مسلمانان نیز از مساجد دور شدیم و اگر اشخاص با همت را بررسی نمائیم فقط به جماعت پایبندی دارند و از دعوت و امر به معروف٬ نهی از منکر٬ تعاون و همکاری٬اتحاد وبرابری و محبت و برادری کدام خبری نیست. پس برای اینکه به ترقی و شگوفایی و امنیت وآسایش دست یابیم ضرور است تا بار دیگر به تربیت گاه اسلامی بر گردیم و مساجد را محور زندگی خود قرار دهیم تا روزی برسد که افراد جامعه مان با امنیت و آسایش زندگی کنند و برادری وبرابری جای گزین دشمنی و اختلافات گردد.
نتایج
- قوت ما در وحدت ماست.
- اسلام دین الهی است که برای تمام امور زندگی مان برنامه دارد و تضمین کننده کامیابی ماست.
- مسجد مدرسه اسلام است تا انسانها در آن تربیت یابند.
- امر به معروف ونهی از منکر وظیفۀ هر مسلمان است.
- هر قدر که از مساجد فاصله بگیریم همان اندازه از آموزه های اسلام دور میشویم.
- انسانیت یعنی خدمت به هم نوع خود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- سوره یوسف آیه ۱۰۸
- سنن نسائی