نوشته: بنت مجاهد (ام آدم)
برگردان: محبوب الله دولت زاده
همه ما گاه گاهی آزمایش می شویم. گاهی آزمایش مالی، گاهی آزمایش صحی ،گاهی هم توسط از دست دادن یک دوست یا مشکلاتی در ازدواج امتحان می شویم اما هرگز نباید تصویر بزرگتر را از دست بدهیم. خداوند سبحانه و تعالی همان ذات واحدی است که بر همه اینها کنترل دارد. این در قرآن اعلام شده است که اگر خداوند سبحانه و تعالی مردمی را دوست دارد، آنها را در آزمایش و امتحان قرار می دهد و آنها را در دشواری قرار می دهد.
الله سبحانه و تعالی در سوره بقره می فرماید:
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
“و قطعاً شما را با چیزی از ترس و گرسنگی و کاهش مالها و جانها و میو ه ها آزمایش می کنیم.و مژده بده به صبر کنندگان.” سوره بقره آیه ۱۵۵
و همه ما می دانیم از دست دادن آنچه که دوست داریم چی حسی دارد، این زمانی است که ایمان شما واقعا در آزمون قرار داده می شود و وقتی با سختی ها آزمایش می شود، چه کاری انجام می دهیم؟ آیا ما شکایت خواهم کرد که چرا من ؟ یا گریه خواهم کرد یا ما قوی و بلند ایستاده خواهیم بود و به خداوند سبحانه و تعالی ایمان خواهیم داشت؟ کسانی که شکیبایی صبر دارند، به شدت پاداش می گیرند، در حالی که کسی که صبر نداشته باشد چیزی دریافت نخواهد کرد.
من داستان زنی را میدانم که یک طفل کوچکش را از دست داد و این کودک را از زمانی که بسیار کوچک بود ندیده است، این زن با سختی پس از سختی در زندگی روبرو است، بدون توجه به وضعیتی که که وی به آن دچار است و سختی های که او تحمل می کند، او اجازه نداده تا این شرایط اعتقاد او به اسلام را متزلزل سازد، و او قوی ایستاده، حتی تنها ایستاده در حالی که او هیچ حمایت خانواده گی و یا کسی که به او میل کند را نداشت و زمانی که همه او را کنار گذاشتند او همیشه می دانست که الله سبحانه و تعالی با او است و تا به امروز او هنوز هم دعا می کند که کودکی را که از دست داده ببیند. اما در عین حال او اجازه نداده است که این امر مانعی برای او در راه آموزش دین قرار گیرد. او در یادگیری دین خود تلاش میکند و قرآن زیادی را حفظ کرده است. هنگامی که مردم از او می پرسند چگونه شما خون سرد هستید، می گوید: “من می دانم که خداوند بهترین برنامه ریز ها است، و حکم او همان چیزی است که او می خواهد، و زمانی که او آماده است تا آزمایش ها و سختی هایش را به پایان برساند. او اجازه خواهد داد تا همانگونه شود.
اسلام به ما می آموزاند تا در مقابل هر آنچه به ما میرسد، صبور باشیم، مانند آنچه در قصه حضرت ایوب علیه السلام آمده، خداوند ما و جلاله حضرت ایوب علیه السلام را آزمایش نمود به گونه ای که صحت از او گرفته شده بود، مورخین نوشته اند یک عضله از بدنش سالم نبود مگر زبان و قلبش که او همیشه الله سبحانه و تعالی را یاد میکرد.
مشکلات سخت تر میشدند به حدی که مردم روابط خویش را با ایوب علیه السلام قطع میکردند و او را به دور از شهر بخاطر مریضی اش راندند، یگانه فردی که با او بود و او را حمایت میکرد خانم او رحیمه رضی الله تعالی عنها بود.
باوجود این همه مشاکل حضرت ایوب علیه السلام صبور، ثابت قدم و شکر گذار بود. او همچنان شب وروز پی هم مشغول یاد الله سبحانه و تعالی بود. بعد از سالها بردباری و مشکلات بود که خانم وی رحیمه رضی الله عنها گفت “ای ایوب چرا از الله متعال نمی خواهی تو را شفا دهد؟ او در جواب گفت ” من هفتاد سال در امن و صحتمندی زندگی کردم چرا برای خداوند سبحانه و تعالی هفتاد سال صبور نباشم “.
بعد از این بود که ایوب علیه السلام این دعا را نمود که الله سبحانه و تعالی در سوره ایوب از آن ذکر نموده است :” وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ”
“و (ای پیامبر!) ایوب را (به یاد آور) هنگامی که پروردگارش را ندا داد:« رنج و بیماری به من رسیده است، و تو مهربانترین مهربانانی»”. سوره ایوب آیه۸۳
الله سبحانه و تعالی او را شفایاب ساخت و همه چیز را دوباره به او داد که در آیه بعدی از آن ذکر نموده : “فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ ۖ وَآتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَذِكْرَىٰ لِلْعَابِدِينَ”
“پس (ما) دعای او را اجابت کردیم، و رنج و ناراحتی که داشت بر طرف ساختیم، و خانواده اش و (نیز) همانندشان را با آنها به او بازگرداندیم، (تا) رحمتی از جانب ما، و پندی برای عبادت کنندگان باشد.” سوره ایوب آیه ۸۵
وقتی در زمان تکالیف و مشکلات فکر میکنی همه چیز گم شده و امیدی نیست به یاد داشته باش که صبر داشته باشی، آنجاست که الله سبحانه و تعالی همه نگرانی هایت را از تو میگیرد و شما پاداش یک میلیون نفر را برای صبر و شکیبایی تان دریافت میکنید. به یاد داشته باش که الله سبحانه و تعالی همیشه با تو است.
صبر در آیات قرآن مجید
“و از شکیبائی و نماز یاری جویید، و نماز؛ جز بر فروتنان، دشوارو گران است.” سوره بقره آیه ۴۵
“ای کسانی که ایمان آورده اید، از شکیبائی و نماز یاری بجویید، که همانا خداوند با شکیبایان است.” سوره بقره آیه ۱۵۳
“و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید، وبا همدیگر نزاع نکنید، که سست شوید، وقوت (ومهابت) شما از میان برود، وصبر کنید، بی گمان خداوند با صابران است.” سوره انفال آیه ۴۶
“و از آنان پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می کردند، چون شکیبایی ورزیدند، و به آیات ما یقین داشتند.” سوره سجده آیه ۲۴
“و اگر خواستید مجازات کنید ، پس چنان مجازات کنید که شما را مجازات کرده اند ، و اگر صبر نمایید ، مسلماً آن برای صابران بهتر است .” سوره نحل آیه ۱۲۶
“اگر به شما نیکی (و خوشی) برسد؛ آنها را ناراحت می کند، و اگر به شما بدی (و گزندی) برسد؛ بدان خوشحال می شوند. و اگر شما صبر کنید و پرهیزگاری نمایید، مکر و نیرنگ شان هیچ زیانی به شما نمی رسد، بی شک خداوند به آنچه می کنند؛ احاطه دارد.” سوره آل عمران آیه ۱۲۰
“(برادران ) گفتند:«آیا به راستی تو همان یوسفی ؟! ». (یوسف) گفت:«(آری) من یوسفم، و این برادر من است ، یقینا ً خداوند بر ما منّت گذاشت ، همانا هر کس پرهیزگاری کند و صبر نماید ، بی گمان خداوند پاداش نیکو کاران را ضایع نمی کند ».” سوره یوسف آیه ۹۰
“همانا من امروز آنها را بخاطر صبری که کرده اند پاداش دادم، قطعاً آنها کامیاب هستند».” سوره مومنان آیه ۱۱۱
“و کسانی که دانش به آنها داده شده بود، گفتند :« وای بر شما ! ثواب خدا برای کسی که ایمان آورد و کار شایسته انجام دهد بهتر است، و آن (سخن را کسانی) جز صابران نمی پذیرند»” سوره قصص آیه ۸۰
“مگر کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند، ویکدیگر را به حق سفارش نموده، ویکدیگر را به صبر سفارش کرده اند.” سوره عصر آیه ۳
“(ای پیامبر) برای حکم پروردگارت شکیبا باش، زیرا تو زیر نظر (ودر حفاظت) ماهستی، وهنگامی که بر می خیزی به ستایش پروردگارت تسبیح گوی.” سوره طور آیه ۴۷
“و (ای پیامبر گرامی) صبر کن و صبر تو جز به (توفیق) خدا نیست ، و بر آنها اندوهگین مشو، و از آنچه مکر می ورزند؛ دلتنگ مباش .” سوره نحل آیه ۱۲۷
صبر در احادیث
«ابوسعید خدری (رض) می‌گوید: برخی از انصار، از رسول الله (ص) چیزی طلب كردند.
رسول الله (ص) خواسته آنها را بر آورده نمود.
دوباره و سه باره طلب كردند.
رسول الله (ص) به آنها، آنچه را خواسته بودند، عطا فرمود تا اینكه مالی كه نزد رسول الله (ص) بود، تمام شد.
آنگاه رسول خدا (ص) فرمود: «آنچه نزد من باشد، من آنرا ذخیره نمی‌كنم.
ولی هركس از خواستن، اجتناب كند، خداوند او را از خواستن، بی‌نیاز می‌سازد.
و هركس، اظهار بی‌نیازی كند، خداوند او را بی‌نیاز می‌سازد.
و هركس صبر را پیشه سازد، خداوند به او صبر، نصیب خواهد كرد.
و به هیچكس، نعمتی بهتر و فراختر از صبر، عنایت نشده است».
صحیح بخاری حدیث هفتاد و دوم کتاب زکات ۲۴ حدیث ۱۴۶۹
« ابوهریره (رض) می‌گوید: رسول الله (ص) فرمود: «مثال مؤمن، مانند ساقه گیاهی است كه از هر طرف، بادی به سراغ‌اش می‌آید و او را كج می‌كند.
و هنگامی كه باد، آرام میگیرد، راست می‌شود.
(همیشه در بلا و مصیبت بسر می‌برد و این مصیبت‌ها باعث كفاره گناهان‌اش می‌گردند).
اما فرد فاجر، مانند درخت كاج، سخت و استوار است تا اینكه مرگ‌اش فرا میرسد و خداوند او را نابود می‌گرداند».
(یعنی كمتر دچار گرفتاری می‌شود)».
صحیح بخاری حدیث چهارم کتاب مریض ۷۵ حدیث ۵۶۴۴
«انس بن مالک (رض) می‌گوید: شنیدم كه نبی اكرم (ص) می‌گفت: «خداوند متعال فرمود: هرگاه، بنده‌‌ام را با گرفتن چشم‌هایش، مورد آزمایش قرار دهم، در عوض آنها، به او بهشت عنایت می‌كنم»».
صحیح بخاری حدیث چهاردهم کتاب مریض ۷۵ حدیث ۵۶۵۳
«از عایشه رضی الله عنها روایت است که فرمود : پرسیدم از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در مورد طاعون پرسیدم فرمودند: عذابی است که الله متعال می فرستد آن را بالای هر آنکه بخواهد، و نیست هیچ بنده ای که در شهری باشد که در آن شهر طاعون باشد و در همان شهر بماند و از شهر خارج نشود در حالی که صابر باشد و طالب اجر باشد و یقین داشته باشد که نمی رسد به او جز آنچه که الله متعال برای وی مقدر دانسته مگر اینکه برای او مثل اجر شهید است».
صحیح بخاری حدیث بیست و پنجم کتاب قدر ۸۲ حدیث ۶۶۱۹