نویسنده: عبدالجمیل «ذهین»
امروزه بدست آوردن نمره عالی و موفق بودن در عرصه های تعلیمی و تحصیلی، شاید از جمله عمده ترین دغدغه های هر محصل و متعلم باشد. اما با وجود سعی و تلاش زیاد و تجربه نمودن روش های مختلف یادگیری، اکثر محصلین و متعلمین در کار خود موفق نبوده اند. اینک چند نکته کلیدی در پیوند به یادگیری موثر که شالوده ی از تجربیات نویسنده در دوران تعلیمی -تحصیلی میباشد، برایتان ارائه میگردد. و یقیناً با انجام آن میتوان به نتایج بهتری دست یافت:
- از روش ریکوردی استفاده نمائید: قوۀ گرفت(یادگیری) هر شخص مختلف است، بعضیها به محض نوشتن، موضوع را حفظ میکنند، ولی بعضیها تا درسی را با آواز بلند نخوانند، ملکهی ذهن شان نمیشود.
یکی از موثرترین و آسانترین راه یادگیری، روش شنیداری است. بدین معنا که دروس را با شنیدن بیاموزیم. در این طریقه، شما در شروع دورهی تعلیمی – تحصیلی، کتاب و یا چپتر درسی خود را توسط موبایل، ریکوردر و یا هر وسیله( ثبت صوت) دیگری که در دست دارید- ثبت میکنید و شبانه قبل از خواب و صبح در رختخواب قبل از برخواستن و حتی در جریان رفتن به سوی پوهنتون و مکتب میتوانید به درسی که آنرا ثبت نموده اید، گوش دهید. مطمین باشید این موثرترین و آسانترین روش آموختن است، بخصوص برای کسانیکه به مشکلات چون(ضعیفی چشم، سردردی، بی حوصلهگی و کمبود وقت) دچار هستند. پس اگر این روش را تجربه ننموده اید- شک نکنید، یک بار امتحان نمائید.
- غیر حاضری نکنید(شامل دو غیر حاضری جسمی و روحی): یقیناً غیرحاضری، حلقه درس را میپاشاند و از علاقمندی و تسلط تان روی موضوعات میکاهد. البته این غیر حاضری شامل هر دو نوع آن( جسمی و روحی) میشود. منظور از غیرحاضری روحی و معنوی این است که در ساعت درسی با یک نشاط و انرژی فوق العادهی اشتراک نمائید، خود را شامل بحث ساخته و موضوعات را به عنوان یک ایدیالیست و نظریه پرداز تحلیل، نقد و رد نمائید، نظر خود را بدون استرس و دغدغه بیان کنید و در این عرصه از ملامت هیچ ملامت کنندهی نترسید و همچنان از ضعف و اشتباه در نظریه تان نیز تشویش نداشته باشید، زیرا شما برای آموختن و تمرین در صنف اشتراک نموده اید و باید اشتباه کنید تا اشتباه نکردن را یاد بگیرید.
- جسارت داشته باشید: با استاد خود مناقشه کنید و جز موافقین نباشید، یک ایدیالیست بوده و حدس عالمانه بزنید. کوشش کنید تا جز مخالفین باشید، این کار باعث میشود قوه تعقل و استدلال تانرا بلند ببرد، اگرچه حق باشما نباشد. گاهی استاد موضوعی را بیان میکند که شما با آن مخالفید در این صورت نظر تانرا با استدلال منطقی و جسورانه بیان کنید.
- قبل از ورود به صنف سوالنامه تهیه کنید: دروس روزانه را مرور نمائید. در عین مرور، اگر وقت داشته باشید از منابع مختلف دیگر(کتب و مقالاتی) که در رابطه به موضوع، از سوی نویسنده گان دیگر نوشته شده است را نیز مطالعه نمائید، این کار باعث میشود که با یک دید واضح نسبت به موضوع در صنف اشتراک نمائید و همچنان موضوع را از جوانب مختلف بررسی کنید. در جریان مطالعت بیرونی، عمده ترین نکات آنرا یاداشت نموده و در صنف همراه خود داشته باشید.
- ذخیره لغات(گنجینۀ ادبیات) تانرا فراموش نکنید: یکی از مشکلات متعلمین و محصلین در صحنه امتحان و همچنان در عین ایراد نظریات شان در مورد موضوع- چی در صنف و مکان های دیگر- کمبود ذخیره لغات شان است، بدین مفعوم که نمیتوانند نظریات مورد نظر شانرا به آسانی بیان نمایند و هرگاه در میان صحبت هایشان به «بن بست لغوی» مواجه بشوند- خود را نجات داده نمیتوانند. و همچنان نظر به کمبود ذخیره لغات و ضعف ادبیات شان، نمیتوانند عقاید شانرا آنگونه که میخواهند درج پارچه امتحان نمایند، پس لازم است تا روش سخنوری و مقاله نویسی را بیش از پیش تمرین نمائید، در این عرصه کتاب «قدرت بیان»از برایان تریسی را برای برادران توصیه میکنم.
- فشرده درس را یاداشت نمائید! بعضی از اساتید، در جریان تدریس، مسایلی را بیان میکنند که در چپتر و یا کتاب درسی تان وجود ندارد و از طرف دیگر همین مسائل را در امتحان میاورند، بناً شما میتوانید این موضوعات را در کتابچه یاداشت تان نوت گرفته و در زمان امتحان مرور نمائید و همچنان میتوانید از این کتابچه یاداشت برای خلص برداری از دروس روزانه نیز استفاده کنید.
- محقق باشید نه محصل: به موضوعات به دید عالمان و جشورانه بنگرید؛ (چرا مولف این را گفته است؟ براساس کدام دلیل به این نتیجه دست یافته است؟ و چگونه میتوان نظریه اش را نقد کرد؟ نکات ضعف و قوت این نظریه چیست؟ آیا این حرف با متعقدات و ارزشهای اسلامی موافق است؟ آیا این نظریه بر اساس نیازمندیها و شرایط واقعی جامعه است و…)
- عبادت را فراموش نکنید: عبادت و التزام به نماز و سایر عبادات، انسان را ملتزم، عقل و روان را آرام و در وجود تان نیرو و انرژی شگفت انگیزی را تولید میکند. همچنان بیاد داشته باشید که خداوند هر که را دوست بدارد، برایش علم و دانش اعطا میکند و الله (ج)برای انسان فاسق و گمراه، نعماتش را نمی بخشاید و در قلبی که خداوند جای نداشته باشد- «علوم مفیده» نیز جای نخواهد داشت- پس عبادت را فراموش نکنید.
- فلسفه درس خواندن را بدانید: عقیدتی درس خواندن، به علم و تحصیل به دید مادی آن ننگرید بلکه آنر مقدس بپندارید، زیرا فراگیری علم فرض است و کوشش در راه آن جهادیست مقدس، پس هر لحظه که در پی علمید، در واقع عبادت میکنید و همانطورئیکه در عبادات باید نظم، اخلاق و اخلاص را رعایت نمائید باید در کسب علم که یکی از عبادات است، این مفاهیم را رعایت فرمائید و یقیناً کسی که با این انگیزه درس بخواند، قله های پیروزی ازهان اوست.
- برای خویش، الگو نیکو تعیین نمائید: داشتن الگوی نیکو در همه عرصه ها، انسان را انگیزه میدهد و وی را در رسیدن به اهدافش مدد میرساند، در عرصه کسب علم و تحقیق، خواندن داستان زیبای «سلمان فارسی» را توصیه مینمایم. و بدنیال دریافت الگوی در اطراف خویش باشید که در دروس خویش موفق است و بدنبال حقیقت و بهترین راه میباشد و به اصلاح این حرف اساتید که (برای نمره درس نخوانند)!
پس؛
حافظه ی تانرا متهم نکنید، روش تانرا تغییر دهید!