نقش زن در اسلام رکن اصلی و ستون اساسی خانواده تلقی می‌شود؛ آنجا که پیغمبر بزرگوار می‌فرماید: «الدُّنْیا مَتاعٌ، وَخَیْرُ مَتاعِ الدُّنْیا الزَّوْجَة الصّالِحَةُ» [صحیح الجامع الصغیر].
ترجمه:کل دنیا وسیله زندگی و رفاه است و بهترین کالای آن زن نیکوکار است
حالا با هم چگونه گی معاشرت و رفتار رسول الله صلی الله علیه وسلم را با همسران گرامی شان(رضوان الله تعالی علیهم اجمعین)
از سر اخلاق نیکو و معاشرت پسندیده بر همسرش مادر مؤمنان عایشه‌ی طبیه بانگ برمی‌آورد و جهت جلب توجه او، او را به صیغه‌ی «ترخیم» بانگ برمی‌آورد و خبری به او می‌دهد که دلها از شادی آن به پرواز در می‌آیند.
عایشه رضی الله عنها گوید، رسول الله ص فرمود: «یا عائِشُ هذا جِبْرِیلُ یُقْرِئُکِ السّلامَ» [متفق علیه].
ای (عایش)، این جبرائیل است و به شما سلام می‌رساند.
آری این پیغمبر این امت، و کاملترین افراد آن از نظر اخلاقی و عظیم ترین آنها از نظر منزلت و جایگاه است، با همه‌ی این اوصاف در معاشرت زیبا و نرم‌خویی و شناخت امیال عاطفی و درونی همسرانش نمونه و الگو و بی‌نظیر بود، پیغمبر زن را در جایگاه و منزلتی می‌نشاند که هر زن و همسری انتظار دارد و متمایل است به آن مرتبه از محبت – از سوی شوهرش – برسد و نزد او از چنین جایگاهی برخوردار باشد!
عایشه رضی الله عنها می‌گوید: من و رسول الله صلی الله علیه وسلم – در زمانی که در حیض بودم – در یک ظرف می‌آشامیدیم بعد از اینکه خود می‌آشامیدم ظرف را به او می‌دادم بوقت آشامیدن درست دهان بر جای می‌نهاد که من دهان خود را بر آنجا می‌نهادم، و با دندان گوشت را گاز می‌گرفتم و از استخوان می‌کندم رسول خدا آنرا از من می‌گرفت و درست برجای از آن گاز می‌گرفت که من گاز گرفته بودم. [مسلم].
رسول الله صلی الله علیه وسلم چنان نبود که منافقان زعم و گمان می‌برند و مستشرقان او را بدان متهم می‌نمایند … بلکه او زیباترین روش‌های معاشرت خانـوادگی را با همسرانش داشت.
از عایشه رضی الله عنها منقول است «أنَّ النبي ص قبّل امرأة من نسائه ثم خرج إلى الصلاة ولم يتوضأ». [أبوداود والترمذی].
«رسول الله ص یکی از همسران خود را بوسید بعد برای نماز به مسجد رفت و تجدید وضو ننمود».
رسول الله ص در چندین جا بوضوح بیان می‌کند که زنان از جایگاه و مکانت خاص و با ارزشی برخوردار هستند. این رسول الله است که در جواب سؤال عمرو بن العاص س به او تعلیم می‌دهد که محبت همسر نزد مرد عاقل و متوازن و کامل نه تنها مایه شرمساری و خجالت نیست که حاکی از کمال او است.
از عمرو بن العاص رضی الله عنه منقول است: که خطاب به رسول الله ص گفت: محبوبترین انسانها نزد شما کیست؟ فرمود: «عایشه». [متفق علیه].
هر کس خواهان خوشبختی و سعادت خانوادگی است باید در این حدیث عایشة طیبه تأمل ورزد که در رابطه با چگونگی رفتار رسول الله ص با او می‌گوید:
عایشه گوید: «كنت أغتسل أنا ورسول الله ص من إناء واحد». [البخاری].
«من و رسول الله ص با هم در یک ظرف غسل می‌کردیم».
رسول الله ص از هر وسیله‌ی مباح و فرصتی جهت شادی و سرور به دل اعضای خانواده انداختن، استفاده می‌جوید.
عایشه رضی الله عنها گوید: در یکی از سفرها همراه رسول خدا از شهر مدینه خارج شدیم آن هنگام من جاریه‌ی ضعیف و لاغر بودم به همراهان گفت شما بروید، آنها رفتند. بعد فرمود «بیا با هم یک مسابقه‌ی دَوْ بکنیم» مسابقه کردیم من گرو را از او بردم و جلو افتادم رسول الله ص ساکت شد و چیزی نگفت، بعد از گذشت مدت زمانی که من چاق شده بودم، در سفری همراه او به بیرون رفتم. خطاب به مردم (همراهان) گفت شما جلو بروید وقتی آنها رفتند، فرمود: ای عایشه بیا با هم مسابقه کنیم، در مسابقه او از من سبقت گرفت و خنده کنان می‌گفت: «این به آن». [أحمد].
این عمل جای اوج اهتمام، و یک شوخی و بازی لطیف و جای تقلید است، به همراهان می‌گوید بروند و خود با همسرش به بازی و مسابقه می‌پردازد تا همسر بر او پیشی بگیرد و بدین وسیله شادی و فرح به قلب او بیندازد… بعد از گذشت مدت زمانی شوخی و مسابقه گذشته را به یاد او می‌‌آورد و پس از بردن مسابقه و پیشی گرفتن از او می‌گوید: «این به آن»!
هر کس امروز در سرزمین گسترده خدا بگردد و در احوال بزرگان و سران اقوام به تأمل بپردازد از این عمل رسول خدا به تعجب در خواهد افتاد. زیرا او در حینی که پیغمبری بـزرگوار و فرمانده ظفرمند و پیروز و فرزند و زاده قریش و بنی هاشم است – در روزی از روزها – که خود فرمانده و رهبر لشكر بوده پیروزمندانه از جنگ برمی‌گردد با وجود این با همسرانش رفتاری بس نرم و مهربانانه دارد، فرماندهی لشکر و طولانی و خستگی‌آور بودن راه و پیروز در جنگ باعث نشد که رفتار نیکو و نرم با همسران خود را فراموش کند، و با اینکه ضعیفه هستند با او به احتجاج و گفتگو می‌پردازند و او را سؤال پیچ می‌نمایند و اوج نرمی و بردباری و محبت از وی می‌بینند. صفاتی که باعث فراموش کردن همه‌ی سختی‌ها و رنج‌های سفر می‌شوند.
بخاری گوید: وقتی از غزوه خیبر برگشت و با صفیه رضی الله عنها دختر حیی ازدواج کرد عبای به اطراف شتری که صفیه را بر آن سوار کرده بود کشید بعد در کنار شتر زانو زد و صفیه پای خود را بر زانوی او نهاد تا بر شتر سوار شود.
این صحنه‌ی مؤثر و دل نشین بر اوج تواضع او دلالت دارد آری در حالی که فرماندة ظفرمند و پیغمبری مرسل بود به امت خودش یاد می‌داد که تواضع در مقابل خانواده و حمایت از وی به هیچ وجه باعث کاهش ارزش انسان نمی‌شود، بلکه فرد را در خوشبخت زندگی کردن یاری می‌رساند و او را خوشبخت و سعادت‌‌مند می‌نماید.
از جمله وصیتهای او ص خطاب به امتش اینکه: «ألا وَاسْتُوْصُوا بِالنِساءِ خَیْراً» [مسلم].
آگاه باشید و بدانید که به شما توصیه شده که با همسرانتان به نیکی و خیر رفتار کنید
برگرفته شده از کتاب روزی در خانه رسول الله صلی الله علیه وسلم
تالیف: عبدالملک قاسم
ترجمه:اسحاق بن عبدالله العوضی