عوامل تاثیر گذار در کیفیت اجتماعات تربیتی
بخش اول
نوسینده: احسان الله مهمند مسول تربیت نجم کابل
تربیت عملکرد مطابق فهم صحیح از اسلام و وسیله قوی تغیر در جامعه می باشد. بنا کسانیکه در پی ایجاد تغیر در جامعه اسلامی هستند باید درست تربیت شده و دیگران را درست تربیت کنند. تربیه اسلامی باید کیان و عزت مسلمانان را اعاده کند که اسباب آن عبارتند از علم، معرفت، بلند بردن توانایی های فکری و عقلی، درایت سیاسی، بنای اقتصادی و سیاسی، بدست آوردن قوت و تمام وسایل کسب قوت و بنا و استحکام جانب روحی، ایمانی و اخلاقی است که بدون این حرکت متکامل برنامه های تربیتی چیزی جز معالجات سطحی نمی باشد که یک بخش را به معالجه می پردازد و بخش های دیگر حیات را اهمال می کند. بنابرین میتوان گفت و تاکید کرد که؛ کسیکه متصدی ایجاد تغیر و اصلاح امت می شود باید خود را پابند چنین برنامه های کامل تربیتی بداند. دورنمای نجم تربیت و تنظیم نسل جوان در روشنایی فهم صحیح از اسلام است که لله الحمد نجم برای تربیت درست جوانان و منسوبین اش در کنار اینکه در هر بخش تربیت صورت می گیرد مثل تربیت فرهنگی، ورزشی، رسانه یی و غیره، یک بخش مستقل بنام بخش تربیت دارد که تمام مسائل و وسایل تربیتی مفصل در لایحه تربیت نجم تذکر داده شده است. اجتماعات تربیتی ۱۵روزه در نجم در کنار سایر وسایل تربیت مثل قیام اللیل، مطالعه جمعی، رحله تربیتی، اجتماع اعضا و سایر وسایل از جمله مهمترین وسیله تربیتی محسوب می گردد که در آن دروس منظم و خاص مطابق لایحه تربیت برگزار و وسیله قوی برای تربیت اعضا و همکاران نجم به شمار می رود. با درک همین مهم (اهمیت اجتماعات و مشکلات در آن) با استفاده از تجربه ها و نظریات نجوم و مسولین تربیت ولایات مختلف خواستم تا عوامل مهم که در بلند بردن کیفیت اجتماعات تربیتی نجم موثر است را خدمت عزیزان تقدیم تا باشد رفع مسولیت دعوتی نموده و این عوامل بتواند رهنمای ابتدایی برای دعوتگران مخصوصا مسولین تربیت باشد. از آنجایی که عوامل زیاد در بلند بردن کیفیت خوب اجتماعات تربیتی نقش دارد من هم نظر به اولویت ها آنرا در ۱۵ مورد خلاصه نمودم که ۷ عامل آنرا در این مطلب و ۸ عامل دیگر را ان شاالله در بخش دوم شریک خواهم کرد و از شما هم میخواهم تا در شریک سازی چنین موارد سهم فعال داشته باشید.
اینک می پردازیم به عوامل موثر در بلند بردن کیفیت اجتماعات تربیتی:
۱. انتخاب مسول تربیت مناسب: از آنجایی که مسول برگزار کننده اجتماعات تربیتی در نجم مسول تربیت می باشد بنا در بخش تربیت، یک مسول مناسب انتخاب گردد که خودش تربیت شده باشد تا منسوبین تحت تربیت خود را درست تربیت کرده بتواند. مسول تربیت باید کارا، توانا و بااستعداد باشد و خوب است تا اول رکن نجم، عضو نجم و اگر افراد متذکره نبودند همکار مناسب برای تربیت انتخاب گردد تا بخش تربیت را درست پیش برده و در کنار تطبیق لایحه تربیت ابتکارات زیاد داشته باشد و اینکه مسول تربیت دارای کدام ویژگی ها باشد و کدام موارد مهم را برای بهبود بخش تربیت در نظر بگیرد ضرورت به یک مطلب جداگانه دارد که ان شاءالله روی آن هم کار خواهم کرد.
۲. جداسازی نونهالان از اجتماعات جوانان: زمانی مطالب و موضوعات ابراز شده توسط ارائه کننده و مدرس درست موثر واقع می گردد که سخنران مطابق فهم مخاطبین خود صحبت کند و اینکه در یک اجتماع دائمی نونهالان و جوانان اشتراک کنند فهم و برداشت هر گروه متفاوت است و مدرس چگونه و مطابق فهم کدام گروه درس را ارائه کند؟ و اگر مراحل تربیتی جوانان ارتقا اما از نونهالان ارتقا نکند؟ و سایر موارد موضوعات اند که خوب است در ادارات ساحوی به آن توجه شود که اگر امکانات بود زودتر اجتماعات تربیتی نونهالان ایجاد تا اجتماعات آنان مطابق تصور بخش نونهالان پیش برود.
۳. اشتراک ارکان و مسولین اداره مربوطه: ارکان نجم چونکه تجربه بیشتر دارند و آگاه از امورات دعوتی اداره خود هستند و در کنار آن اعضا و همکاران اعتماد و محبت بیشتر به ارکان دارند بنا حضور ارکان در اجتماعات تربیتی عامل مهم در بلند بردن کیفیت است و در کنار آن اشتراک سایر مسولین اداره به شمول مسول و معاون اداره نقش موثر دارد. زیرا امکان دارد مسول تربیت تجربه بیشتر و شناخت کافی از منسوبین و ساحه نداشته باشد بنا حضور مسول اداره مهم است و اشتراک مسولین سایر بخش ها، مثلا بخش فرهنگی در تهیه مواد فرهنگی، ورزشی توجه و ارزیابی ورزش نجوم، تعلیمی در بخش کارخانگی دادن مقاله نویسی از مفاهیم دروس اجتماع یا مطالعه کتب غیر نصاب، بخش مالی در تقویت روحیه انفاق نجوم، رسانه ها در بخش ارسال گزارش اجتماع به اکونت ولایتی و به همین منوال حضور و همکاری کل بخش ها میتواند در کیفیت خوب اجتماعات تربیتی موثر باشد.
۴. انتخاب اساتید تفسیر توانا: از آنجایی که اساتید در جمعیت اصلاح افغانستان افراد با تجربه، دانشمند و ماهر به انتقال مفاهیم دعوتی از آیات قرآن کریم به جوانان اند در لایحه تربیت برای تقدیم درس تفسیر اعضای جمعیت اصلاح در نظر گرفته شده است تا مسولین تربیت ادارات با هماهنگی تربیت ولایتی و جمعیت اصلاح ولایتی اساتید تفسیر مجرب را انتخاب کنند و خوب است تا استاد تفسیر ثابت انتخاب و اشتراک استاد تا اخیر اجتماع باشد زیرا شاید سوالاتی در دروس بعدی ایجاد شود و منحیث یک رهنما بودن استاد جمعیت اصلاح تا اخیر اجتماع بهتر است و اینکه ثابت باشد یعنی هر ۱۵ روز استاد جداگانه تعین نشود از یک طرف مسول تربیت خاطر جمع می باشد و از طرف دیگر وقت اجتماع ضایع نمی شود زیرا اگر اساتید تغیر کند و در هر اجتماع استاد جدید باشد بیشتر اساتید برای بار اول حداقل ۱۵ دقیقه برای تشویق جوانان مطالب انگیزشی می داشته باشند و یا ارتباط درس گذشته با درس جدید مشکل میشود.
احیانا اگر اعضای جمعیت اصلاح برای درس تفسیر نتوانستند اشتراک کنند خوب است از ارکان که توانایی پیشبرد درست درس تفسیر را دارند استفاده شود و اگر رکن نجم هم نبود بهتر است تا از خطیب یا امام یکی از مساجد محل که توانایی پیشبرد درس تفسیر را داشته باشد استفاده شود و باید در نظر داشت که هرگز ارائه درس تفسیر را به افراد بی تجربه و کسیکه به علم تفسیر آگاهی ندارد نسپاریم.
۵. انتخاب محل و جای مناسب: برای برگزاری اجتماعات باید محل مناسب در نظر گرفته شود تا با فکر آرام اجتماع پیش برده شود. از آنجایی که از نگاه دین مقدس اسلام بهترین مکان در روی زمین مسجد و تربیت گاه اصحاب رسول الله صلی الله علیه و سلم هم مسجد بوده اکثریت اجتماعات نجم در مساجد برگزار می شود که از نگاه برکت، امکانات و سایر موارد ارزشی مسجد بهترین محل برای برگزاری اجتماعات تربیتی می باشد و اگر مسجد در دسترس نبود خوب است از دفتر و یا پارک و محلات مناسب دیگر استفاده کرد و اگر هیچ جای نبود از خانه های نجوم میتوان برای برگزاری اجتماعات استفاده کرد و اما برای اینکه نجوم و سایر افراد منظم و راحت اشتراک کنند خوب است محل اجتماع ثابت بوده و تغیر نکند و در فصول مختلف سال باید از وسایل راحتی نیز کمال استفاده را نمود.
۶. انتخاب وقت مناسب: اگر وقت مناسب در نظر گرفته شود تعداد اشتراک کننده ها بیشتر می باشند و نتیجه مطلوب را میتوان از اجتماع بدست آورد. البته وقت مناسب با مشوره کل برادران صورت می گیرد و به همین سبب اکثریت اجتماعات تربیتی در روزهای پنجشنبه و مبارک جمعه دایر می شود تا نجوم بهتر اشتراک نمایند و این را باید در نظر داشت که برای هر درس وقت کافی داده شود و مطابق لایحه تربیت دروس پیش رود زیرا بعضی اجتماعات که بین عصر تا شام یا شام تا خفتن برگزار می شود نتیجه مطلوب از آن بدست نمی آید زیرا نصاب تطبیق نمی شود و با عجله اجتماع ختم می شود.
۷. انتخاب افراد توانا برای ارائه دروس: در اجتماعات تربیتی سه درس اصلی در کنار بخش فرهنگی و موارد جزئی وجود دارد که درس اول درس تفسیر است و نکات لازم قبلا پیرامون آن ارائه شد و درس دوم درس عقیده اسلامی و در صورت اتمام آن ارکان اسلام است و درس سوم سیرت النبی صلی الله علیه و سلم و در صورت اتمام آن گزیده از احادیث نبوی صلی الله علیه و سلم است که برای ارائه دو درس اخیر منسوبین و افراد با تجربه و توانا انتخاب شوند تا حق مطلب را درست ادا و باعث خستگی اشتراک کننده ها نشود دروس اول برای ارکان نجم، عضو و یا برای فرد با تجربه سپرده و از سوی مسول تاکید شود که دروس را متن به متن یا از روی کتاب پیش نبرده بلکه چند بار در جریان ۱۵ روز آنرا مطالعه و مطالب مهم آنرا خلاصه نویسی و با جرئت و با در نظر گرفتن اصول و آیین سخنرانی پیش ببرد.